06 Ekim 2025 - Pazartesi
Her Şeyi Fazlasıyla Anlamak Biraz Zor
Dostoyevski’nin Yeraltından Notlar adlı eserinde söylediği şu cümle, insanın derin bilincine dokunur:
Yazar - Gülsüm İldeniz Yaşama Ayna Tutmak
Okuma Süresi: 2 dk.
Gülsüm İldeniz Yaşama Ayna Tutmak
gildeniz59@gmail.com - 0532 496 7090
Dostoyevski’nin Yeraltından Notlar adlı eserinde söylediği şu cümle, insanın derin bilincine dokunur:
“Her şeyi fazlasıyla anlamak, aslında bir hastalıktır.”
Bu ifade yalnızca bir edebi tespit değil; insan ruhunun trajedisidir. Çünkü insanın aklı büyüdükçe, kalbi daralır. Ne kadar çok farkına varırsak, o kadar az huzur buluruz.
Fazla anlamak, fazla hissetmektir.
Birinin gülüşündeki kırıklığı, sessizliğindeki çığlığı, davranışındaki korkuyu fark etmektir. İnsan ilişkilerinde bu kadar derin görmek, çoğu zaman bir armağandan çok bir lanettir. Çünkü anlamak, çoğu zaman yüklenmektir. Anladıklarını dile getirememek, susmanın ağırlığını taşımaktır.
Modern insan tam da bu noktada yoruluyor. Sürekli “farkında” olmaya zorlanıyoruz: farkında yaşamlar, farkında ebeveynlik, farkında ilişkiler, farkında iletişim… Ancak farkındalık çoğaldıkça, sade bir yaşamın huzuru kayboluyor. İnsan bir şeyi ne kadar fazla çözmeye çalışırsa, o kadar karmaşık hale getiriyor.
Dostoyevski’nin kahramanı, her şeyi çözümleyip parçalara ayırdıkça yaşam enerjisini yitirir. Çünkü fazla bilmek, insanı eylemsizleştirir. Artık hiçbir şey yapamaz, çünkü her şeyin sonucunu, ihtimalini, çelişkisini önceden bilir. Bu yüzden de “fazla bilinç”, bir tür felce dönüşür.
Günümüz insanı da aynı felci yaşıyor.
Sosyal medyada sürekli analiz ediyor, ölçüyor, biçiyor, değerlendiriyor. Aşkı bile algoritmalarla tartıyor. Hâlbuki aşk yaşanır, hesap edilmez. Hüzün de öyle… Hayatın her alanına bu kadar “anlam yüklemek” aslında yaşamın doğal akışını öldürüyor.
Bazen hiçbir şey anlamamak, sadece hissetmek gerekir.
Çünkü anlam, çoğu zaman yaşamın önüne geçer.
Oysa hayat, anlaşılmak için değil; yaşanmak için vardır.
Dostoyevski’nin “fazla anlamak bir hastalıktır” derken kastettiği tam da budur.
Bazı şeyleri anlamadan bırakmak, insanın kendine tanıdığı bir merhamettir.
Yorumlar (0)
Tüm Yazıları